Kiedy możemy mówić o największym rozkwicie architektury romańskiej i czasach jej świetności? Ponad wszelką wątpliwość, architektura romańska najlepiej miała się w czasach od X do XIII stulecia. Rozwijała się dynamicznie w kreujących się, dopiero co powstających, samodzielnych i suwerennych państwach w Europie.
Oczywiście okres prosperity architektury romańskiej jest dość płynny i umowny – jak to skądinąd z innymi epokami historycznymi również bywa. Przyjmuje się różne daty graniczne – w zależności od kraju. W Francji na przykład na XII wiek datuje się odejście od stylu romańskiego przez budowniczych, a tymczasem w innych krajach styl ów, królował jeszcze w najlepsze przez praktycznie cały wiek.
Do wznoszenia budowli romańskich najczęściej używano kamienia. Był to elementarny budulec. Trzeba też nadmienić, iż obronny charakter budowli miał zauważalny i znaczący wpływ na ogólną kompozycję bryły budowli, jak i na zewnętrzną prezencję. Architektura romańska wyróżnia się surowością, ciężkością i topornością brył budynków. Charakterystyczne są grube mury oraz doprawdy wąskie otwory okienne czy też drzwiowe. Na odnotowanie zasługują też masywne wieże.
